Ik lees een boek uit de bieb. Het gaat over marketingtechnieken en de nieuwste ontwikkelingen daarin. Het is geschreven door een succesvolle reclamemaker (succesvol, af te meten aan hoeveel tijd hij over de wereld reist om reclames te ontwerpen).
En ik word er toch een beetje misselijk van.
Volgens de reclamemaker verleent hij een service aan de mensheid door steeds betere reclames te produceren, die ons argeloze kopers steeds beter bespeelt zodat we bepaalde merken gaan kopen.
Volgens mij is dat dus een smerige leugen en duidelijke nonsens. Want waarom zouden wij consumenten er beter van worden als we door reclames merk A liever willen dan merk B? Misschien zijn wij kopers wel beter af met een goedkoper eigen merk product, of soms zelfs zĂłnder het product… Maar door reclames verliezen we die mogelijkheden uit beeld.
Ik ging het boek lezen om meer te weten te komen over marketingtechnieken. Een gewaarschuwd mens telt voor twee, niet waar? Door het lezen van dit boek probeerde ik in het hol van de leeuw binnen te dringen. Maar ik ben pas halverwege en ik kan er al niet meer zo goed tegen.
Ze proberen ons echt te grazen te nemen, en ze zijn genadeloos.
Het eerste stuk van het boek ging bijvoorbeeld over sigarettenfabrikanten en hoe die, ondanks het verbod op openlijke reclame, nog steeds hun verslaafden wel weten te bereiken en bespelen. Alleen een bepaalde sfeer opwekken is al genoeg, blijkbaar. Dus worden cafĂ©’s in bepaalde kleuren ingericht die rokers van een bepaald merk aan de kleuren van het pakje herinnert. En, erger nog, hersenscans wezen volgens dit boek uit dat rokers intussen zelfs reageerden op de waarschuwingen op de pakjes met extra trek in een sigaret. (Ik kan het me trouwens wel voorstellen: als vlak na het zien van het pakje met een zo herkenbare waarschuwing er op – witte achtergrond, zwarte letters – je altijd “beloond” wordt door een sigaret, dan ga je waarschijnlijk uiteindelijk zelfs die waarschuwing associĂ«ren met “lekker”).
Nou kun je deze kennis, dat mensen alles wat bij hun verslaving hoort uiteindelijk gaan associĂ«ren met een beloning, aanwenden om mensen van het roken af te helpen. Of in ieder geval om het niet verder te stimuleren. Maar natuurlijk doen reclamemensen precies het omgekeerde. Werkelijk fantastisch, de services die ze aan de mensheid verlenen…
Aan ons dus om te weten wanneer je gemanipuleerd wordt. Of misschien beter: om te beseffen dat er bijna altijd pogingen gedaan worden om je te verleiden tot kopen en gebruiken.
Misschien kan dit me van mij (coca!) cola verslaving afhelpen, en van mijn verslaving aan een bepaald soort merk chocolade. Want dat ene merk cola is in mijn belevenis de enige optie geworden voor een lekker drankje tussendoor. En alleen al van die ene rood-met-warmgele verpakking voor chocolade krijg ik een warm gevoel in mijn buik. En ik word dus ook gemanipuleerd waar ik bij sta. Tijd voor actie.