He, jakkes, wat een onderwerp weer he? Maar in mijn omgeving zijn op dit moment een aantal ouders van vrienden ziek, en één zal er zeker komen te overlijden binnenkort, wat heel verdrietig is. Gelukkig zijn mijn vrienden allemaal volwassen en in staat om financieel voor zichzelf te zorgen, dus dat is het probleem niet. Aan de andere kant zijn ook veel van mijn vrienden, en mijn jongere familieleden, aan het kinderen krijgen. Schattige, lieve kinderen. Bronnen van vreugde en hoop, en zeer fotogeniek. Maar het zijn ook vreselijk afhankelijke kinderen, tenminste voor de komende 18 jaar of zo. Je moet er niet aan denken dat een van hun ouders overlijdt, maar bij mijn weten wordt er door meneer de dood geen rekening mee gehouden hoe hard jij eventueel nog nodig bent in dit leven.
Dus hoe naar de gedachte aan een eventueel overlijden ook is, en hoe graag je die gedachte ook wilt negeren (misschien uit een soort bijgeloof van “als ik het negeer, bestaat het ook niet”), toch moet je, zeker als jonge ouder, even stilstaan bij de mogelijkheid. Al is de kans dat je op jonge leeftijd overlijdt hier in Nederland gelukkig heel klein, je zult maar net die persoon zijn en een gezin achterlaten dat ook financieel nog zwaar op je leunde. (Over het emotionele leed heb ik het maar niet – vertel je naasten dat je van ze houdt, meer kun je niet doen).
Financieel leed kun je echter wel voorkomen. Door jezelf te verzekeren. Een overlijdensrisicoverzekering betaalt geld uit als je overlijdt, en dat geld kunnen je erfgenamen dan gebruiken om rond te kunnen komen zonder jou. Het lijkt mij dat zo’n verzekering nodig is als:
1. Iemand afhankelijk is van jouw inkomen óf van jouw onbetaalde arbeid (dus ook thuisblijfmoeders dienen zich te verzekeren, want kinderopvang kost ook geld). Dit zijn vooral mensen met kinderen tot zeg 18-21 jaar. Maar mensen met een gehandicapt kind dat ouder is willen misschien ook wel verzekerd zijn/blijven. En als je een partner hebt die sterk afhankelijk is van jouw inkomen, dan wil je hem of haar misschien ook achterlaten met genoeg geld.
2. Je (nog) niet voldoende spaargeld hebt om het wegvallen van jou (en je inkomen/arbeid) helemaal op te kunnen vangen.
Je verzekert jezelf voor een bepaald bedrag en voor een bepaalde looptijd (meestal), en de jaarlijkse premie wordt berekend aan de hand van dat bedrag, en aan de hand van de kans dat je zult overlijden. Soms vraagt de verzekeraar om een medische keuring om dat overlijdensrisico beter in te kunnen schatten. Soms zullen ze mensen ook weigeren, of de premie verhogen als het risico bij jou hoger is.
De meeste mensen zullen NIET overlijden binnen de looptijd van hun verzekering. Als jij je verzekerd als je 30 en gezond bent en verzekerd wilt blijven tot je 50e (omdat je kinderen dan het huis uit zijn), dan is er een heel grote kans dat jij niet overlijdt in die periode. De premie kan daardoor redelijk laag blijven, omdat de verzekeraar maar in minder dan 5% van de gevallen hoeft uit te betalen. Ik heb bijvoorbeeld een verzekering met een looptijd van m’n 27e tot m’n 47e, voor een uitkering van 50.000 euro bij overlijden, met een premie van 98 euro per jaar of 8 euro per maand.
Als je een gezin hebt met jonge kinderen moet je ook goed nadenken over het bedrag dat je wilt verzekeren. Er wordt vaak geadviseerd om uit te gaan van het ergste geval: je sluit de verzekering af en de dag na het ingaan van de verzekering overlijd je (ah, wat naar). Hoeveel geld heeft je gezin dan nodig om financieel ongeschonden de volwassenheid/onafhankelijkheid te halen? Stel dat je denkt dat je gezin van 20.000 euro (netto) per jaar kan rondkomen in het ergste geval, en je kinderen zijn over 20 jaar allemaal onafhankelijk, dan kun je een bedrag van 400.000 euro als doel hebben. Of misschien wil je daar nog wel 50.000 euro bij optellen zodat je kinderen ook een vervolgopleiding kunnen volgen zonder problemen. Als je de partner bent die momenteel thuis blijft om voor kleine kinderen te zorgen en de andere ouder werkt nu fulltime, reken dan uit hoeveel fulltime kinderopvang kost tot de tijd dat de kinderen naar school gaan, en parttime kinderopvang daarna. Want dat is wat je partner zal moeten betalen, mocht jij overlijden. Misschien ben je ook wel van plan om weer te gaan werken als de kinderen naar school gaan, en heeft jouw gezin dat ook nodig om de financiën ook in de toekomst gezond te houden. In dat geval zou ik ook het bedrag meerekenen dat je hoopt te gaan verdienen vanaf dat je weer gaat werken.
Als je een huis gekocht hebt, heb je vaak al een overlijdensrisicoverzekering afgesloten, waardoor het huis (deels?) afbetaald zal worden bij het overlijden van een van jullie. Maar kijk dit wel goed na: Is wat uitgekeerd wordt genoeg om te garanderen dat je gezin kan blijven wonen in dit huis? Zo niet, dan moet je daar ook rekening mee houden in het berekenen van het totale te verzekeren geldbedrag.
Als je eenmaal een bedrag in je hoofd hebt, dat bij jouw eventuele overlijden ter beschikking moet komen, kun je daarna gaan kijken of een deel van dat bedrag al “geregeld” is. Zo kan het zijn dat je al wat bezittingen hebt opgebouwd (spaargeld, beleggingen en zo voort) die voor een deel kunnen bijdragen aan dat bedrag (hou rekening met eventuele erfbelasting, en reken deze bezittingen alleen mee als je bijna zeker weet dat ze niet zullen verdwijnen in de toekomst). Misschien neem je via je pensioenfonds ook al wel deel aan een regeling waardoor je partner en/of je kinderen een bepaalde maandelijkse bijlage krijgen als jij overlijdt.
Het bedrag dat er dan nog overblijft, daar ga je je dan voor verzekeren. Winkel (via internet bijvoorbeeld) rond bij verschillende maatschappijen. Laat je heel heel goed voorlichten over waar je precies voor tekent, wat je betaalt en waar je dan recht op hebt. Laat je niets extra’s aansmeren wat je niet nodig hebt. Lees de kleine lettertjes, en als die onbegrijpelijk zijn, vraag dan om verdere uitleg (liefst ook weer op papier). Bewaar al het papierwerk ook goed! Zorg er natuurlijk ook voor, dat het uit te keren geldbedrag ook uitgekeerd wordt aan de juiste persoon/personen. Een testament laten maken is vaak ook geen overbodige luxe!
Hopelijk heeft je gezin die polis nooit nodig, en kun jij gewoon zelf van het leven en van je gezin genieten en voor ze zorgen. Maar mocht er toch iets gebeuren, dan laat je ze niet met lege handen achter.
Spaarolifantje 